Fight or flight

Wat is fight or flight?

De letterlijke vertalen van de term “Fight or flight” is “vechten of vliegen”. De woorden “vechten of vluchten” zullen echter bekender in de oren klinken. Hierbij zal er een keuze worden gemaakt: in gevecht tegen het gevaar of op de vlucht voor het gevaar. Deze keuze zal gemaakt worden in het geval er echt een gevaar dreigt of als we dit alleen maar waarnemen. Deze merkwaardige reactie in ons lichaam wordt veroorzaakt door ons zenuwstelsel dat in deze situatie communiceert met het endocriene systeem. Om je lichaam voor te bereiden op actie zal er een grote hoeveelheid adrenaline en cortisol (stresshormonen) vrijkomen. Hierdoor wordt je lichaam volledig op scherp gezet om een keuze te maken uit twee opties: vechten of vluchten, de acute stressreactie. Deze keuze wordt binnen een fractie van een seconde gemaakt. Op het moment dat we in de fight or flight modus komen, wordt de rationele kant van ons brein afgesloten en neemt ons primitieve overlevingsinstinct en het emotionele gedeelte van ons brein het over. Door deze verandering in de hersenen, instinctief in plaats van rationeel, zijn we niet meer in staat om creatieve oplossingen te bedenken voor een probleem. Bij een fight reactie zien we aanval als de beste verdediging. Het gevecht wordt aangegaan in een poging om als “winnaar” uit de bus te komen. Iemand die een fight reactie laat zien is overtuigd van zijn eigen krachten. Dit is vaak niet het geval bij een flight reactie. Een flight reactie kan gezien worden als een vlucht reactie. Het doel hierbij is om het gevaar zoveel mogelijk te vermijden. Dit kan resulteren in uitstelgedrag, afspraken niet nakomen of het ontlopen van situaties. Er wordt geweigerd om een conflict te onderkennen waardoor er geen van de partijen een tevredenheid heeft met de uitkomst. Naast de fight or flight reactie kan er nog een andere reactie ontstaan bij de waarneming van gevaar. We kunnen ook bevriezen. Deze “freeze reactie” komt ook vaak voor. Op dat moment wordt er passief (of zelfs geheel niet) gereageerd op een conflictsituatie. Veel mensen die dit gedrag tonen zien zichzelf vaak als schuldige van de situatie.